از الگوهاي طبيعي براي خنک کردن محيط زندگي، توليد انرژي و حتي شيرين کردن آب درياها استفاده ميکنند.
کندوان منطقهای ییلاقی از رشته کوههای سهند است که مراتع سرسبزش عشایر زیادی را به آن جا میکشاند. چشمه آب معدنی کندوان نیز یکی از جاذبههای این روستای ۶ هزار ساله محسوب میشود. آب این چشمه با کمترین درصد سنگینی برای درمان بیماریهای کلیوی بسیار مفید است.
پرفسور «دیوید رول» باستانشناس مشهور انگلیسی در سفر به ایران و کشف نخستین مسیر پستی دنیا، قدمت کندوان در این مسیر را یکی از استنادات خود برای نظریه فرود آدم _ یکجانشینی بشر غار نشین و زندگی اجتماعی انسانها_ قرار داده است.
· آب و هوای سرد و کوهستانی در زمستان معتدل در تابستان کندوان میباشد.
آنچه به كندوان هويت باستاني داده وجود 117 خانوار و منزل مسكوني در درون توده هاي مخروطي و هرمي شكل صخره اي است. روستاييان كندوان داخل اين توده ها براي خود خانه مسكوني، آغل، انبار و كارگاه ايجاد كرده اند.
معماري صخره اي، حاكي از صحنه هاي مبارزه و جدال انسان با طبيعت و در خدمت گرفتن صخره هاي طبيعی است. در معماري معمولي، به وسيله مصالح ساختماني گچ، آهك و خشت، هيئت اصلي بنا را به وجود می آورند، در صورتي كه در معماري صخرهاي فضاي مورد نظر در درون توده سنگ هويدا مي گردد و سنگ، مانند كالبدي، قشري مستحكم در اطراف اين فضا ايجاد مي كند.
ارتباط طبقات بالايي كرانها با خارج، از طريق پلكان های بسيار زيبايي از بدنه خود كران تامين گشته است. طبقه هم كف، اكثرا اصطبل بوده و طبقات دوم و سوم و چهارم به عنوان سکونت گاه استفاده می شود. در بعضي موارد از طبقه چهارم به عنوان انبار نيز استفاده كرده اند. آبريزها اكثرا در كنار معابر و در خارج از كران ها و محيط مسكوني قرار داشته و هر چند خانواده به طور مشترك داراي يك آبريز هستند. آبريزها اكثرا داراي چند محل نشيمن و انباره ميباشد كه بستگي به شيب زمين دارد. به خاطر قطر و ضخامت زياد كران ها، ايجاد نورگير در طبقات پايين كار بسيار مشكلي است، بدين مناسبت نورگيرها اغلب در طبقات بالا واقع شده اند. جنس پنجره ها از چوب بوده اغلب به شكل شطرنجي و در آنها قطعات كوچك شيشه تعبيه شده است.
آثار معماري صخره اي در اغلب نقاط جهان به چشم مي خورد که در اکثر آنها اکنون دیگر سکنه ای زندگی نمی کند؛ ولي معماري صخره اي از نوع كندوان فقط در يك منطقه ديگر در روي زمين ايجاد شده و آن در دره زيباي گورمه تركيه است. البته وسعت منطقه معماي صخره اي در دره گورمه در حدود 15 الي 20 برابر كندوان آذربايجان شرقی است.
مرغوبترين كشتزارهاي اهالي كندوان در مقابل روستا ، بر روي دشتي مرتفع و زيبا قرار دارد. دره شمالي جنوبي سرسبز كندوان يكي از خوش آب و هوا ترين و زيباترين نقاط كوهستاني ايران به شمار ميرود كه علاوه بر نهر نسبتاً بزرگ داراي چشمههاي آب معدني نيز ميباشد كه داراي خواص پزشكي فوق العاده بوده و محتملاً در دفع سنگ كليه بي تاثير نيست مراتع سرسبز كوههاي سهند از مهمترين مراكز دامداري و دامنه هاي اطراف كندوان يكي از بهترين نقاط پرروش دام در ايران به شمار مي رود.
معماري صخره اي حاكي از صحنه هاي مبارزه و جدال انسان با طبيعت و در خدمت گرفتن صخره هاي طبيعت است. در معماري معمولي به وسيله مصالح ساختماني گچ، آهك و خشت هيئت اصلي بنا را به وجود آورده در صورتي كه در معماري صخرهاي فضاي مورد نظر در درون توده سنگ هويدا مي گردد و سنگ طبيعي نيز مانند كالبدي ، قشري مستحكم در اطراف اين فضا ايجاد مي كند.
در معماري صخره اي از نظر شكل و طبيعت صخره ها دو نمونه مهم تشخيص مي دهيم.
1. در درون صخرههاي عظيم آزاد و مجزا از يكديگر فضاهاي مستقل و يكپارچه اي خلق شده كه به يك واحد مسكوني و يا واحد عمومي تعلق دارند، نماي خارجي اين گونه بناها را مي توان حجاري و تزئين كرد. در اينجا به راحتي ميتوان پنجره و نورگير تعبيه نمود معابد هندي و قسمت معتنابهي از معماري صخره اي منطقه گورمه ، حاجي رو و كاپادوركيه تركيه و همچنين معماري صخره اي كندوان آذربايجان در رديف نمونه هاي مشخص اين نوع معماري محسوب ميگردد.
2. در درون صخره هاي كوهها و تپه ها فضاهايي ايجاد مي گردد كه در آن صرفاً فضاي داخلي به عنوان تقريباً يك حفره وسيع و بزرگ مطرح شده است. در اينجا نماي خارجي تقريباً مفهومي نداشته و پنجره و نورگيري نيز در آن نميتوان تعبيه نمود.
معماري صخره اي روستاي كندوان در رابطه با كرانهاي طبيعي و مناظر اطراف جهاني از زيبايي آفريده است. در اثر فعل و انفعالات آتشفشاني كوههاي سهند منظرهأي در يكي از خوش آب و هواترين نقاط ايران ايجاد شده است كه بيشتر به نظر خواب و خيال مي آيد. دهها كران جورواجور ، چندتايي ، جفتي ، تكي ، مخروطي شكل و دو ك مانند يكي از بهترين مناظر طبيعي ايران را مجسم ساخته است. از دهانههاي آتشفشان سهند و ديگر كوههاي آتشفشاني طي هزاران سال مواد مذاب بيرون ميجهيده است. اين گدازه ها در طي قرون متمادي روي هم انباشته و به تدريج بر روي آنها پوستهاي از سنگ توف با مقامتهاي مختلف ايجاد گرديده است. توده ها و گدازه هاي مذاب آتشفشاني به وسيله باد و بوران و برف و باران در طي هزاران سال متمادي شكل گرفته و به فرم كران در آمده است به تدريج قسمتهاي كمتر سخت كرانها ريخته و قسمتهاي سختتر باقي مانده و وضعيت كنوني را كه بيشتر به معجزه طبيعي شباهت دارد ايجاد نموده است. باد و باران مفرط به خصوص در كرانهاي ناحيه ورودي روستا بيشتر موثر بوده و صدمه زيادي به آنها وارد آورده است در صورتي كه در شرق و انتهاي روستا به خاطر وجود تپه هاي مرتفع كرانها بلندتر و سالمتر باقي مانده است.
فلسفه سكونت در كندوان
در كندوان شكل خارق العاده و چشمگير و خاص طبيعت است كه انسان را به سوي خود كشيد بخصوص انساني را كه سرگردان گشته و براي دفاع از زندگي خود در جستجوي پناهگاه امني است. در اين مورد احتمالاً حمله مغولان سبب شد كه مردم روستاهاي اطراف و بخصوص حيله ور از موقعيت طبيعي كرانها استفاده نموده به تدريج درون كرانها را خالي كرده و در آنها جايگزين شدند بدين ترتيب هم خود را از نظر مقابله با بيگانگان در امان ديدند هم سكونت در كرانها را در تابستان و زمستان نيز از مقابله با سرما و گرما كاملاً مطبوع يافتند.
شيارهاي متعدد در روستا كه آب رودهاي طبيعي نيز است كرانها را از يكديگر جدا كرده و شكل طبيعي كوچه هاي روستا را ايجاد نموده است . بر روي بعضي از شيارهاي پلهايي از چوب ساخته اند كه كراني را به كران ديگر مربوط مي كند.
روستاي كندوان داراي مسجد، حمام، مدرسه و آسيا مي باشد و كران مسجد يكي از بزرگترين كرانهاي روستا را تشكيل داده است. بنابر شكل مخروطي اغلب كران هاي داراي طبقات از داخل با يكديگر ارتباط ندارند كرانها عموماً داراي دو طبقه است در بعضي موارد سه و حتي چهار طبقه نيز در آنها ايجاد كرده اند.
طبقه هم كف ، اكثراً اصطبل بوده طبقات دوم و سوم و چهارم مسكوني است و در بعضي موارد از طبقه چهارم به عنوان انبار نيز استفاده كرده اند.
آبريزها اكثراً در كنار معابر و در خارج از كرانها و محيط مسكوني قرار داده هر چند خانواده به طور مشترك داراي يك آبريز است. آبريزها اكثراً داراي چند محل نشيمن و انباره ميباشد كه بستگي به شيب زمين دارد.
به خاطر قطر و ضخامت زياد كران ها ايجاد نورگير در طبقات پايين كار بسيار مشكلي است بدين مناسبت نورگيرها اغلب در طبقات بالا واقع است جنس پنجره ها از چوب بوده اغلب به شكل شطرنجي و در آنها قطعات كوچك شيشه تعبيه شده است.
هنوز آثار معماري صخره اي در اغلب نقاط جهان به چشم مي خورد ولي معماري صخره اي از نوع كندوان فقط در يك منطقه ديگر در روي زمين ايجاد شده و آن در دره زيباي گورمه تركيه است. البته وسعت منطقه معماي صخره اي در دره گورمه در حدود 15 الي 20 برابر كندوان آذربايجان است. بدين مناسبت مي توان كندوان ايران را نمونه كوچكتر گورمه تركيه دانست.
روستای کندوان در دامنه های سهند قرار دارد و به خاطر معماری صخره ای اش معروف است. در اثر فعل و انفعالات آتشفشانی کوههای سهند، چنین منظره ای در یکی از خوش آب و هوا ترین نقاط ایران ایجاد شده است. توده ها و گدازه های مذاب آتشفشانی، به وسیله باد، برف و باران در طی هزاران سال متمادی شکل گرفته و به فرم کران درآمده است. چنین حدس زده می شود که حمله مغول ها مردم را به این روستای صخره ای کشانده است. خانه های این روستا به مانند کندوی عسل در دل کوه کنده شده اند و جالب اینجاست که عسل یکی از مهمترین سوغاتی های این روستا می باشد.
هتل ٥ ستاره بين المللي كندوان
هجوم گردشگران براي مشاهده اين روستاي تاريخي ايران، باعث شده است تا يك شركت گردشگري اقدام به تاسيس يك هتل ٥ ستاره بين المللي به نام لاله كندوان كند.
هتل لاله كندوان در اسفند ماه سال ٨٥ با حضور رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، نمايندگان مجلس و جمعي از مسئولان اجرايي افتتاح شد. اين هتل ١٠ سوئيت اقامتي دارد كه ظرفيت آن اكثر اوقات صد درصد اشغال است. فاز اول نخستين هتل صخره اي جهان « كندوان» بيش از ٥٠٠ ميليون تومان هزينه داشته است. در فاز دوم قرار است ٣٠ سوئيت ديگر به آن اضافه شود.
براي سهولت تردد گردشگران، مسير اسكو - كندوان در حال تعريض است. در مدخل ورودي كندوان باجه اخذ عوارض براي توسعه كندوان نصب شده است اما در زمان حضور خبرنگار خراسان اين باجه غير فعال بود. قرار است با تامين اعتبار لازم از سوي وزارت كشور، بافت جديد روستاي كندوان از بافت صخره اي آن جدا شود.
مسئولان سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان آذربايجان شرقي مي گويند: عقيده داريم كه زندگي بايد در خانه هاي صخره اي اين روستا وجود داشته باشد ولي بافت جديد آن در نقطه ديگري ساخته شود تا به هويت و نماي ظاهري آن لطمه وارد نكند. به گفته وي در تركيه و آمريكا با انتقال ساكنان خانه هاي صخره اي به نقطه اي ديگر، آن مناطق به روستاهايي مرده تبديل شدند و در حال حاضر كندوان تنها روستاي زنده صخره اي جهان است كه زندگي طبيعي مردم در آن جريان دارد.
سیستم پیشرفته دفع فاضلاب
در این اقدام که با نصب هزار و 300 متر انشعاب لوله در مسیر اصلی و 700 متر در مسیر فرعی و هزار و 600 متر لولههای PVC فشار قوی برای اتصالات فرعی همراه بوده، 16 منهول بتنی به قطر 7.1 متر در طول مسیر اصلی نصب شده است.، مجموعه سپتیک تانک نصب شده در این روستا که شامل 20 واحد سپتیک بتنی به قطر 6.1 متر و ارتفاع 8.5 متر است، حجم جوابدهی به فاضلاب روستا تا 200 متر مکعب را داراست.
در این مجموعه هشت واحد فیلتر 2.1 متری به ارتفاع 8.5 متر به همراه دو خط اصلی تقسیم فاضلاب به همراه منهول مقسم نصب شدهاند تا مردم زحمتکش روستای کندوان و همچنین گردشگران پر شمار این روستا، از این پس از نظر دفع فاضلاب با هیچگونه مشکلی مواجه نشوند
نظرات شما عزیزان:
ادامه مطلب