معمارکده2012

نور در معماری

ازدید همگان نور"جزء اساسی و ضروریدر ساختمان است . که کار آن روشن کردنفضا به منظور قابل رویت ساختن آن است .در هنر ساختمان سازیی یا به عبارتی معماری نور یکیاز اجزایی است که کنار عناصرو مفاهیم دیگراز قبیل ساختار" نظم فضایی "مصالح" رنگ و .... مطرح می شود ودر طراحی به عنوان یک عنصر مجزا باید نقش خود را ایفاکند . ولی واقعیت این است کهدر بسیاریاز موارددر ساختمان سازیو معماری های داخلی به نور بیشتراز یک عامل روشن کننده که باعث کاهش مصرف نور مصنوعی ودر نتیجه کاهش مصرف برق !می شود " نمی نگرند و فقط به مواردیاز قبیل این که نور جنوبی و شمالی بر نور شرقی و غربی ارجحیت دارد ودر مواقع ناچاری نور شرقیاز نور غربی بهتر است "توجه می شود و معماران به صورت کلیشه ای واز روی عادت آن را رعایت می کنند و اگردر ساختمان سازی نیازی به نور پردازی و ایجاد مفاهیم و تاکید هایی توسط نور باشد منحصرا به استفادهاز نور مصنوعی می پردازند و با انواع درجات و رنگ های نور مفهوم و طرح خود را اجا می کنند.درصورتی که با نگاهی به تاریخ معماری گذشته ( تقریبا هر نوع معماری تاریخی ) نور به عنوان یک عنصر مجزا به کار گرفته شده و به نتایج بسیار زیباییهمرسیده اند.یکیاز مهمترین مشخصه های نور طبیعی " توالی و دگرگونی آندر در طول روز است که باعث حرکت و تغییر حالتدر ساعات مختلف می شود . در تاریخ نقاشی توجه به نوردر دوره امپر سیونیست ها دیده می شود . هنگامی که نقاشان آتلیه های خود را ترک کردند ودر زیر نور خورشید با نور طبیعی مشغول نقاشی شدند . از مشخصات این سبک توجه به رنگ و نوردر ساعات مختلف روز و انعکاس رنگ های اشیای مختلفدر یکدیگر و تاثیر رنگ های پیرامونی و به کار بردن رنگ های خالص و ناب می باشد . قاعدتا لازم نیست که چنین تحولیدر سبک معماری داخلی ما نیز به وجود آید " با توجه به اینکه ما ساختمان هایی داریم که عنصر نور را به قدری قوی و جذابدر خود به کار گرفته اند که هر بیننده ای را به خود جذب می کند . این مقاله به بررسی نقش نوردر معماری و معماری داخلی به عنوان یک جزء سازنده و مفهوم بخش می پردازد ودر خاتمه امید بر این دارد کهدر آیندهدر ساختمان ها همانند نیاکانمان شاهد به کارگیری نور طبیعی به صورت یک عنصر کاملا اثر بخش باشیم .نور و طبیعتنور طبیعی که حامل انرژی حیات بخش درونی است به عنوان یکیاز منابع وجود حیات بر روی زمین محسوب می گردد. علاوه بر آن نور می تواند بارنگ ها و جلوه های متفاوت خود باعث تغییر چهره یک مکان شود زیرا نوردر هر یکاز فصول سال " در آب و هواهای متفاوت و یادر هر زمانیاز طول روز دارای چهره ای مخصوص به خود می باشد .ضمنا هر مکانی دارای نور خاصی است که تنها به آنجا تعلق دارد برای مثالدر صحرای یک منطقه استوایی تابش به قدری شدید و سایه ها آنقدر کوتاه است که اشیا به چشم بیننده مرتعش ودر حال ذوب شدن به نظر می آیند .به همین ترتیب نور موجوددر مناطق کوهستانی " جنگلی و یا سواحلی نیز دارای ویژگی های مکانی مخصوص به خود و متمایزاز سایر مناطق است . زمانی که نور را به داخل فضای ساخته شده هدایت می کنیمدر اصل نوعی ارتباط بین ساختمان و محیط خارجاز آن ایجاد کرده ایم . بدین وسیله می توان جلوه های متفاوتیاز فضای داخلی را که هر یک دارای ماهیت خاص خوداز لحاظ ادراک فضایی می باشند " ایجاد کرد.نور و بشراز دوران ما قبل تاریخ همواره اجسام نورانی که تجسمیاز یک شی ء زنده رادر ذهن بیدار می کردند توسط بشر مورد ستایش و احترام قرار گرفته و مشتاقانه برایشان جشن می گرفتند " آنها را عبادت کرده و می پرستیدند.این توجه بیشاز اندازه به عنصر نوردر اغلب فرهنگ های اولیه بشری ودر جوامعی با آداب و رسوم و عقاید مذهبی متفاوت همچناندر طول زمان مشاهده می شود . برخیاز جوامع نور خورشید رادر تشریفات مذهبی شان به کار می برند و برخی دیگر درخشش اجسام نورانی را بهعنوان عامل ایجاد فعل و انفعالاتی رمز آلود جهت دست یابی به حیطه هاییماورای دنیای زمینی تلقی می کردند.]حتی امروزهدر بسیاریاز مدارس شرقی که به تدریس یوگا اشتغال دارند برای ایجاد تمرکز ذهنیاز اجسام نورانی مانند لامپ " خورشید "ماه " بلور و نور آتش استفاده می کنند .در اغلب ادیان " نور نماد عقل الهی و منشا تمامی پاکی ها و نیکی هاست و خارج شدن انساناز تاریکی جهل و تابیده شدن نور معرفتدر وجودش همواره یک هدف نهایی می باشد . در اثر تابیده شدن نور الهی به درون کالبد مادی " یعنی جایگاه نفس آدمی است که انسان به رشد و تکامل معنوی می رسددر نتیجه برای نمایش این تمثیل " در معماری اغلب بناهای مذهبی " نور به عنوان عنصری بارز و مستقلاز سایر عناصر و مفاهیم به کار رفتهدر ساختمان به کار گرفته می شود به گونه ای که شعاع های آن به طور واضحدر داخل کالبد مادی و تاریک حجم قابل مشاهده است . فضاهای عمیق و تاریککلیساهای قرون وسطی و یا مساجد اسلامی که با عنصر نور مزین شده اند به خوبیقادر به انتقال یک حس روحانی و معنوی می باشند . انساندر چنین فضاهایی که با نوریضعیف روشن می شوند با مشاهده سایه های مبهماز اشیا و احجام " در ذهن خود به کامل کردن تصاویر پرداخته و با این عمل به نوعی خلسه فرو می رود که نتیجه آن یک حس نزدیکی به منبع وجود و هستیدر درونش بیدار می شود

تاثیر نور در معماری

وابستگی بشر به نور و روشنایی انکار ناپذیراست.تاثیر نور بر ما و سلامت ما بیش از پیش آشکار گشته است حتی کسب و کارهای متوسطو کوچک هم به این نکته واقفند که نور پردازی مناسب در محیط کار بر سلامت افرادتاثیر انکار ناپذیری دارد و آنهم به دلیل افزایش نوآوریهایی در زمینه مفاهیمنورپردازی ست.بر اساس گزارشات آژانس بین المللی انرژی،بطور متوسط 19درصد از انرژیجهان در زمینه نورپردازی صرف می گردد و در مقابل افزایش بهای انرژی وافزایش شدیدآلودگیهای محیطی ناشی از مصرف بیش از اندازه انرژی سبب شده است تا انرژی نقش پررنگیرا در این میان برعهده داشته باشد
۱- تاثیرات ناشی از نور بر جسم انسان: با وجود نوری مناسب و كافی چشمان مانه تنها آسیب نمی بینند بلكه هنگام دیدن عناصر اطراف خود و انجام كار و فعالیت بامشكلی مواجه نخواهند شد. دیگر اهمیت نورپردازی صحیح برای جسم ما بازدارندگی آن درمقابل برخی از حوادث فیزیكی است. به این معنا كه با وجود نور كافی در یك محیط ازبسیاری از اتفاقات مانند برخورد با موانع، افتادن ها و آسیب دیدگی های جسمی دیگرمانند آن جلوگیری به عمل می آید. این موضوع در نقاطی از خانه كه دارای سطومی غیر همسطح در كف محیط هستند،از اهمیت زیادی برخوردار است.

۲- تاثیرات ناشی ازنور بر روح و روان انسان: همان طور كه در پیش اشاره شد، نور تاثیر مستقیمی بر روح وروان انسان دارد. در واقع می توان گفت نور غذای روح انسان است. محققان عقیده دارندهمان طور كه به تغذیه سالم برای جسممان می اندیشیم باید نور كافی و مناسبی را همبرای روحمان فراهم كنیم. به این ترتیب مانعی برای بسیاری از تاثیرات ناخوشایند برروح و روانمان ایجاد خواهیم كرد. این تاثیر تنها به میزان نور بستگی ندارد بلكه نوعنور محیط نیز از جمله مواردی است كه می بایست مورد توجه قرار گیرد. به عنوان مثالنورهای سفید و آبی هر چند به میزان كافی در محیط پراكنده شوند ولی حس ناامیدی وافسردگی را در شخص القا می كنند. در واقع با نورپردازی یك محیط می توان عامل ایجاداحساسات گوناگونی همچون آرامش، شعف، شادی، افسردگی، ترس، اضطراب، عصبانیت و احساساتدیگری مانند اینها باشد. از این روی است كه انسان در یك مكان با نوعی نورپردازیاحساس شادمانی می كند و در همان محیط با گونه ای دیگر از نورپردازی غمگین و محزون می شود.

۳- تاثیرات ناشی از نور بر ساختار اشیا: نور ابزاری كارآمد است كهبه وسیله آن به بسیاری از اهداف مورد نظرمان می توانیم دست یابیم. به این صورت كهبا یك و یا تركیبی از چند نوع نورپردازی مصنوعی هدفمند می توان قسمت هایی از یك شیء را برجسته و دیگر نقاط آن را فرو رفته جلوه داد. با این هدف از این گونهنورپردازی در به نمایش گذاردن اشیای تزئینی و صنایع دستی زینتی مانند مجسمه ها وظروف و لوازمی مانند اینها می توان استفاده كرد. البته لازم به ذكر است تمام اینتغییرات تنها حقه های بصری است ولی تاثیر آن به حدی است كه گویی جسم، تغییر ساختاریداده است.

۴- تاثیرات ناشی از نور در معماری داخلی یك فضا: همان طور كه نوردر تغییر ساختار ظاهری اشیا به لحاظ دیداری موثر است در تغییر شرایط ظاهری یك محیطو ویژگی های معماری آن نیز می تواند نقش بسزایی داشته باشد كه به پاره ای از آنهادر ذیل اشاره می كنیم:

الف- تغییر وسعت محیط: شما می توانید به وسیله نور،فضایی را وسیع تر و یا كوچك تر نمایش دهید. برای این منظور كافی است نورپردازی هارا بر روی دیوارها و كنج های محیط انجام دهید. به این ترتیب اطراف محیط روشن تر ازمركز شده و بزرگتر جلوه می كند. حال آنكه به عنوان مثال اگر در نورپردازی یك اتاقنشیمن تنها به منبع نورزایی برای روشن كردن منطقه ای كوچك در محدوده مبلمان بسندهكنیم، دامنه دید افراد محدود شده و در نتیجه فضاحتی كوچكتر از آنچه هست به نظر میآید.

ب- تغییر مسیر دید: گاهی ممكن است برای پنهان ساختن مشكلی ساختاری دریك محیط و یا هر هدف دیگر دكوراسیونی تصمیم بگیریم قسمتی از فضا در همان وهله اولورود مورد توجه فرد بیننده قرار نگیرد.

برای این منظور دو ابزار مهم وجوددارد:

۱- كاربرد نور

۲- كاربرد رنگ

اگرچه در میان این دوابزار، كاربرد رنگ پایدارتر است ولی ممكن است با توجه به هدف مورد نظر عدم جلب توجهو تغییر مسیر دیداری مقطعی باشد و تنها مدتی این شرایط در محیط ایجاد شود لذا بانورپردازی هدف مورد نظر بقیه قسمت ها را از دیده پنهان می سازیم.

ج- تاثیرنور بر رنگ محیط: نور یكی از عوامل تغییر دهنده و اساساً هویت دهنده رنگ است. یكرنگ در معرض نورهای رنگی مختلف جلوه های گوناگونی را دارد. این موضوع حتی در موردشدت های متفاوت از یك نور نیز صدق می كند. به همین منظور انتخاب رنگ اشیا و سطوحمحیط در یك پروژه طراحی دكوراسیونی خوب می بایست همزمان با در نظر گرفتن نورانتخابی و زوایای تابش آن صورت گیرد.

در ضمن رنگ های روشن نور را منعكس ورنگ های تیره آن را جذب می كنند. البته لازم به ذكر است میزان جذب و انعكاس هر یكاز آنها رابطه مستقیمی با رنگ و حتی بافت سطح نیز دارد به عنوان مثال اگرچه رنگسفید بهترین منعكس كننده نور است ولی میزان انعكاس آن توسط پارچه های بافت دار سفیددر مقایسه با سرامیك های صیقلی به همان رنگ، تفاوت بسیاری دارد. گاهی برای دستیابیبه هدفی مشخص در مقابل نورپردازها فیلترهای رنگی قرار می دهند.

به اینترتیب نورها به صورت رنگی ساطع می شوند. در نتیجه تاثیرات آنها بر روی سطوح و لوازممختلف با هم متفاوت خواهد بود به عنوان مثال تابش نور قرمز بر روی سطوح و اشیایی بهرنگ های مختلف، از هر یك رنگی خاص را به نمایش می گذارد. از این خصوصیت نورپردازیدر معماری داخلی فضاها و همچنین صحنه آرایی ها در فیلم ها و تئاترها بسیار استفادهمی شود. البته با توجه به تنوع نورپردازها نور در حالت معمولی و بدون رنگ نیز، درصحنه های فیلم و تئاتر كاربردهای مختلفی دارد. به عنوان مثال با استفاده از هنرنورپردازی می توان قسمتی از صحنه را دورتر و بخشی را نزدیكتر به تماشاگر نمایش داد.

د- نور عامل تفكیك كننده فضا: به عوامل دكوراسیونی- كاربردی تفكیك كنندهفضا نور را نیز باید افزود. البته این جداسازی به لحاظ ظاهری بوده و تركیب ساختاریواقعی برای منفك كردن فضاها از هم وجود ندارد ولی انتخاب یك تركیب نورپردازی مناسبیك فضای بزرگ را می توان به فضاهای كوچك تر آن هم با كارایی های مختلف تقسیم كرد. به عنوان مثال در یك سالن بزرگ یك خانه با انتخاب نورپرداز های مصنوعی مختلفی كه هركدام جهت انجام كاری خاص نوری مناسب را از خود ساطع می كنند، شما می توانید اتفاقنشیمنی راحت، فضای غذاخوری مناسب و محیطی دلپذیر برای پذیرایی از مهمانان داشتهباشید. البته وجود لوازم دكوراسیونی و كاربردی برای تكمیل این پروژه نوری جایگاهویژه خود را دارا است.
نكته قابل توجه اینكه موارد یاد شده در فوق تنها بخشی ازكاربردهای هدفمند نور در معماری داخلی هستند و مهم تر آنكه با توجه به تنوع موجوددر نورپردازی های مصنوعی، اغلب مانورهای نوری و تاثیرات ناشی از آنها توسط نورهایمصنوعی انجام پذیر است. حال آنكه ورود و نوع تابش نور طبیعی خورشید چندان قابلكنترل نبوده و بیشتر به ویژگی گذرگاه های آن یعنی همان پنجره ها در ساختمان بستگیدارد.

۵- تاثیرات حاصل از نور بر گیاهان: نور یكی از مهم ترین عوامل رشدگیاهان است. اگرچه همواره منظور از این نور، همان نور طبیعی خورشید است ولی با توجهبه نوع گیاه و نیاز نوری آن در برخی موارد می توان با انتخاب صحیح و مناسب از یك ویا تركیبی از چند نوع نور مصنوعی به عنوان جایگزینی مناسب برای رشد گیاهان استفادهكرد.

تاثیر نور بر کودکان

فرآیند رشد انسانها ، در کودکی ، تاثیربسزایی در شخصیت آنان دارد. عقیده بسیاری از متخصصان تعلیم و تربیت بر این است کهشخصیت هر انسان در ۷ سال اول زندگی او شکل می گیرد ، فرآیندرشد کودک در سالهایاولیه زندگی متاثر از عوامل بسیاری است. فعالیت ، به عنوان عامل اصلی رشد و یادگیریکودک فرآیندی است که در ارتباط با فضا و محیط کودک ، رشد همه جانبه او را موجب میگردد. فضاهای مرتبط با فعالیت کودکان باید دارای شرایط مناسب و مطلوب برای رشدفیزیکی ، ذهنی ، عاطفی و اجتماعی آنان باشد. فضاهائی با نور طبیعی و شفاف اثر مثبتبر کودکان دارند. بعبارت دیگر اتاق های تاریک با نور مصنوعی و نامناسب اثر منفی درپی خواهند داشت. از این رو گزیدن نحوه و میزان روشنائی در اتاق کودک اهمیتی بس مهمرا ایفا مینماید و تاثیر مهمی در خواندن و نوشتن و ایجاد آرامش و تمرکز آنان دارد. نور مناسب فضا را جهت محیطی آرام و مناسب جهت مطالعه محصور می نماید. بررسی تاثیرمیزان نور در شب نیز در روحیه آنان حائز اهمیت است. پنجره و جهت آن نیز در اتاقکودک اهمیتی ویژه دارد. از طریق آن نور به داخل می تابد و شادابی و سحرخیزی را بهبار می آورد
●تعریف رنگ
در سال ۱۶۶۶، اسحاق نیوتن، دانشمند نامدار انگلیسی، کشف کرد کهچنانچه نور خالص سفید از یک منشور عبور داده شود، به رنگ‌های قابل رؤیت تجزیهمی‌شود. نیوتن همچنین کشف کرد که هر رنگ از یک طول موج منحصر به فرد تشکیل شده وقابل تجزیه به رنگ‌های دیگر نیست. آزمایش‌های بعدی نشان داد که با ترکیب نورهامی‌توان رنگ‌های مختلف را ایجاد کرد. برای مثال، نور قرمز در ترکیب با نور زرد، رنگنارنجی را به وجود می‌آورد. رنگی که بر اثر ترکیب دو رنگ دیگر به وجود آید راترکیبی می‌گویند. بعضی از رنگ‌ها، مثل زرد و ارغوانی، در صورت ترکیب شدن، همدیگر راخنثی می‌کنند و نور سفید می‌سازند. این رنگ‌ها را نیز رنگ‌های مکمّل می‌نامند.
●تاثیرات رنگ‌ها از نظر روان‌شناسی
با وجودی که اثر رنگ‌ها تا حدودی ذهنی است ودر مورد اشخاص مختلف فرق می‌کند امّا برخی از تاثیرات رنگ‌ها دارای معنی یگانه‌ایدر سراسر جهان هستند. رنگ‌هایی که در طیف رنگ‌ها در ناحیه قرمز قرار دارند به عنوانرنگ‌های گرم شناخته می‌شوند که این دامنه‌اش از احساسات گرم و صمیمانه تا احساس خشمو عصبانیت متغیر است. رنگ‌هایی که در ناحیه آبی طیف قرار دارند، رنگ‌های سرد نامیدهمی‌شوند و شامل آبی، ارغوانی و سبز هستند. این رنگ‌ها معمولاً آرامش بخشند امّاگاهی نیز ممکن است احساس غمگینی و بی‌تفاوتی را به ذهن آورند.
روان‌شناسی رنگ‌هابه عنوان روش درمان در برخی از فرهنگ‌های قدیمی، از جمله مصری‌ها و چینی‌ها، ازرنگ‌ها برای درمان استفاده می‌شده است. این کار که گاهی به آن نور درمانی یا رنگشناسی نیز گفته می‌شود هنوز هم به عنوان روش درمان جایگزین مورد استفاده قرارمی‌گیرد.
در این روش:
▪از رنگ قرمز برای تحریک بدن و ذهن و افزایش تمرکزاستفاده می‌شود.
▪از رنگ زرد برای تحریک اعصاب استفاده می‌شود.
▪از رنگنارنجی برای بالا بردن سطح انرژی استفاده می‌شود.
▪از رنگ آبی برای کاهش درد وتسکین بیمار استفاده می‌شود.
▪از رنگ نیلی برای تسکین ناراحتی‌های پوستیاستفاده می‌شود.
اغلب روان‌شناسان به رنگ درمانی به دیده شک و تردید می‌نگرند ومی‌گویند که درباره تاثیرات احتمالی رنگ‌ها اغراق شده و رنگ‌ها در فرهنگ‌های مختلف،معانی متفاوتی دارند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که در بسیاری از موارد، تاثیراترنگ‌ها در تغییر حالت افراد، تاثیراتی زودگذر و موقتی بوده است. برای مثال،قراردادن افراد در اتاق آبی ممکن است در ابتدا احساس آرامش در آن‌ها به وجود آوردامّا این اثر پس از آن که آن‌ها آرامششان را بازیافتند، به تدریج کاهش خواهدیافت.
●روان‌شناسی رنگ‌های مختلف
▪روان‌شناسی رنگ سیاه
ـ سیاه تمامنورها در طیف رنگ‌ها را جذب می‌کند.
ـ سیاه معمولاً به عنوان نماد ترس یا شیطانمورد استفاده قرار می‌گیرد امّا به عنوان نشانگر قدرت نیز شناخته می‌شود. از رنگسیاه برای نشان دادن شخصیت‌های خطرناک مثل دراکولا و یا جادوگران استفادهمی‌شود.
ـ رنگ سیاه در بسیاری از فرهنگ‌ها برای مراسم سوگواری مورد استفاده قرارمی‌گیرد. این رنگ همچنین نشانگر غمگینی، جذابیت جنسی و رسمی بودن است.
ـ در مصرقدیم، رنگ سیاه نشانگر زندگی و تولّد دوباره بود.
ـ رنگ سیاه معمولاً به دلیللاغر نشان دادن در نمایش‌های مد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
▪روان‌شناسی رنگسفید
ـ رنگ سفید، نماد معصومیت و پاکی است.
ـ رنگ سفید می‌تواند در انساناحساس فضای بیشتر به وجود آورد.
ـ رنگ سفید معمولاً نشانگر سرما، پاکیزگی وآرامش است. اتاقی که کاملاً به رنگ سفید نقاشی شده باشد ممکن است جادار و بزرگ بهنظر آید امَا خالی و سرد است. بیمارستان‌ها و کادر پزشکی از رنگ سفید برای ایجاد حسپاکیزگی استفاده می‌کنند.
▪روان‌شناسی رنگ قرمز
ـ رنگ قرمز، رنگ گرمی است کهبرانگیزاننده هیجانات قوی است.
ـ رنگ قرمز، نشانگر عشق، حرارت و صمیمیتاست.
ـ رنگ قرمز، به وجود آورنده احساس شور و هیجان است.
ـ رنگ قرمز، تحریککننده احساس خشم و عصبانیت است.
▪روان‌شناسی رنگ آبی
ـ آبی، رنگ مورد علاقهبسیاری از مردم و محبوبترین رنگ در بین مردان است.
ـ رنگ آبی، احساس آرامش را بهذهن می‌آورد و معمولاً نشانگر صلح، امنیت و نظم است.
ـ رنگ آبی، می‌تواند احساسغم، درون‌گرایی یا گوشه‌گیری را در بعضی افراد به وجود آورد.
ـ رنگ آبی معمولاًبرای دکور دفاتر مورد استفاده قرار می‌گیرد زیرا تحقیقات نشان داده است که افراد دراتاق‌های آبی کارآیی بیشتری دارند.
ـ رنگ آبی با وجودی که از محبوبترین رنگ‌هاستامّا یکی از رنگ‌هایی است که کمترین اشتها را بر می‌انگیزد. در برخی از برنامه‌هایکاهش وزن توصیه می‌شود که غذای خود را در بشقاب‌های آبی بکشید. رنگ آبی به ندرت بهصورت طبیعی درخوراکی‌ها وجود دارد. همچنین رنگ آبی غذا معمولاً به عنوان نشانه فاسدبودن و یا سمّی بودن آن در نظر گرفته می‌شود.
ـ رنگ آبی می‌تواند باعث کاهشضربان قلب و حرارت بدن گردد.
▪روان‌شناسی رنگ سبز
ـ رنگ سبز، رنگ سردی استکه نماد طبیعت است.
ـ رنگ سبز، نشانگر آرامش، خوشبختی، سلامتی و حسادت است.
ـپژوهشگران دریافته‌اند که رنگ سبز می‌تواند باعث افزایش قابلیت خواندن گردد. برخیاز دانش‌آموزان و دانشجویان با ق
نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

کد را وارد نمایید:

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:

ادامه مطلب