مساجد تاریخی کشور همواره به عنوان شاهکارهایی از هنر معماری اسلامی ایرانی مورد توجه علاقهمندان به آثار و ابنیه تاریخی و باستانی بوده است و در این گستره آذربایجان شرقی با وجود افزون بر یکصد مسجد تاریخی، که گاه قدمت آنها به بیش از ۷۰۰ سال میرسد.
مساجد آذربایجان شرقی از نظر سبک معماری همواره برای استادان و دانشجویان رشتههای معماری و طراحی نیز جذاب بوده و عظمت آنها حیرت گردشگران خارجی را برانگیخته است.
قطعاً معرفی این مساجد شمار شیفتگان آنها را بیش از پیش خواهد کرد.
● مسجد کبود (فیروزه اسلام) تبریز
این مسجد در زمان حکومت <قره قویونلوها> بنا شده است.
هرچند بنای مسجد کبود را به <صالحه خاتون> دختر جهانشاه و نیز به <جهان بیگم> همسر او نسبت دادهاند، ولی کتیبه سر در ورودی مسجد بنیانگذار آن را ابوالمظفر جهانشاه معرفی میکند.
ساخت این مسجد به سرکاری <عزالدین قاپوچی> حاجب و معتمد دربار جهانشاه در سال ۸۷۰ ه . ق به پایان رسید. بیشتر سطوح این مسجد زیبا وظریف پوشیده از کاشیهای معرق عالی است و با توجه به رنگ آبی فیروزهای و کبود آن، فیروزه اسلام نیز خوانده میشود.
مسجد کبود تبریز همواره در دست مرمت و بازسازی بوده و در سالهای اخیر شیفتگان زیادی را از اقصی نقاط ایران و کشورهای جهان به سوی خود کشانده است.
● مسجد جامع
این مسجد یکی از بناهای تاریخی شهر تبریز است.
با توجه به آنچه که در کتب مختلف آمده است، تاریخ دقیق بنای مسجد جامع به درستی معلوم نیست. اما <حاج طالب خان> پسر <حاج اسحقخان تبریزی> بانی مدرسه طالبیه در سال ۱۰۸۷ ه . ق در وقفنامه مدرسه طالبیه، از این مسجد با عبارت <مسجد جامع کبیر> نام برده است.
قدیمیترین بخش مسجد، شبستان وسیعی است از طاقها و گنبدهایی بر فراز ستونهای هشت گوش آجری که زینتبخش آن گچبریهای ظریف و هنرمندانه دوره روادیان است.
● مسجد علیشاه (ارک)
بنای شکوهمند ارک تبریز بازمانده مسجدی است که در فاصله سالهای ۷۱۶ تا ۷۲۴ ه . ق به همت تاجالدین علیشاه جیلانی وزیر اولجایتو و بهادرخان از ایلخانان مغول ساخته شد.
در ضلع شرقی محوطه مسجد علیشاه (ارک) تبریز، مصلای بزرگ این شهر ساخته شده است که چندی پیش فاز نخست آن مورد استفاده نمازگزاران قرار گرفت.
● مسجد استاد و شاگرد
مسجد استاد و شاگرد واقع در خیابان فردوسی تبریز از طرف امیرحسن چوپان ملقب به علاءالدین ساخته شد.
چون تحریریه کتیبهها و مندرجات دیوارهای داخل و خارج مسجد به خط عبدالله سیرفی و یکی از شاگردان زبردست وی صورت گرفته بود، لذا مردم آن مسجد را استاد و شاگرد مینامیدند.
● مسجد امام جمعه
این مسجد که در سمت شرقی مسجد جامع در نزدیکی مدرسه طالبیه است، ۲۰ ستون سنگی با سرستون مقرنس و ۳۰ گنبد ضربی آجری دارد.
ادامه مطلب