حركت هوا را به دليل اختلاف فشار جو باد گويند. باد روي زمين عامل مهمي در تبادل دما، رطوبت وانتقال ذرات معلق است. اين امر در ايجاد شرايط آسايشانسان يا اخلال در آن نقش مهمي دارد.جا به جايي هوا در بالا بردن سطح كارآيي ذهني و فيزيكي افراد و كاهشميزان ابتلا به بيماريهابسيار موثر است. همچنين ميتواند عاملي در كاهش مصرف سوختهاي فسيليباشد. اهميتباد در طرح وساخت محيط مسكوني از ديرباز مورد توجه بوده است. ارسطو چهار قرن قبل از ميلاد وويترويرس معمار روسي يك قرنقبل از ميلاد از روش استفاده باد در معماري وشهرسازي صحبت ميكنند.ميراث گذشتهدر كشور ما در طي قرون متمادي تمام ساختمانها با توجهبه اقليم و شرايط محيطي ساختهميشده است. آفتاب، باد، رطوبت، سرما و گرما و به طور كلي شرايط آب وهوايي و جغرافيايي،تاثيرمستقيمي در معماري سنتي ايران در مناطق مختلف داشتهاست.بارزترين روش تهويهطبيعي ساختمان بادگير است. باديگرهايي با اشكال مختلف در بسيارياز شهرهاي مركزي و جنوبيايران بر حسب سرعت و جهت باد مطلوب طراحي و اجرا شدهاند. ازنامهاي باستاني و گوناگونآن مانند واتفر، بادهنج، باتخان، خيشود، خيشخان، خيشور، ماسوره وهواكپ برميآيد كه پديدهايبس كهن است.باد پس ازبرخورد با سطوح فوقاني به دالانهايي هدايت ميشود كه با سطح آب داخلحوضخانهبرخورد كرده (مثلبادگير باغ دولت آباد يزد) و فضاي داخلي اتاق را خنك ميكند و در مناطقمرطوب باد فقط از كانالهاي خشكعبور ميكند (مثل بادگيرهاي بنادر جنوبي) و فضاي اتاق را تهويهميكند.انواعبادگيربادگيرها از لحاظشكل بيروني چند دسته هستند. سادهترين نوع بادگير يك جناحي است و بسياركوچك و محقر بر فرازمحفظهاي، مانند سوراخ بخاري در پشت بام ساخته ميشود در اين روشبراي پرهيز از گزندگردبادها و طوفانهاي سنگين، بادگير را فقط در جهت بادهاي خنك ونسيمهاي مطبوع ميسازند وجبهههاي ديگر آن را ميبندند. در برخي موارد بادگيرهاي يك طرفه را پشتبه بادهاي شديد
ادامه مطلب