رنک الکسا

به كارگيري همه فنون معماري و طراحي در ساخت مساجد توام با سادگي خاص، فضايي معنوي را در مساجد قديمي ايجاد كرده است كه ارتباط با خالق هستي را تسهيل مي‌كند.
تحولات زندگي بشر و صنعتي شدن در دوران معاصر و نگرش اقتصادي به مسايل مختلف باعث شده كه معماري ساده، زيبا و معنوي مساجد نيز تحت تاثير قرار گيرد و گاه طراحي‌هاي نامناسب به خانه خدا شود، لطمه می زند.
” روان شناسي معماري روزگار ما و از جمله معماري مساجدمان كه مي‌بايد بيش از پيش جواب گوي نيازهاي رواني خلوت ما باشد، در فراهم آوردن پاسخ هاي درست و دلنشين ناتوان است.... “

معماري برخي مساجد در پاسخ به نيازهاي جديد، تغييراتي كرده كه گاه بنيان بنا به عنوان عبادتگاه را مورد ترديد قرار مي‌دهد.
بنيان گذاران اين مساجد نيز در رده‌هاي گوناگون اجتماعي و سياسي هستند و مكان هايي كه به نام مسجد ساخته مي‌شوند گاه بناهايي هستند كه گويي گنبد و مناره‌ ای به اجبار به آن ها چسبانده شده و گرنه در بر و پيكر خويش معماري مسجد را ندارند.

امروزه بيشتر ساختمان هايي كه ساخته مي‌شوند، روح معمارانه، خالص و ناب مسجد را دارا نيستند و اگر طراحي هم بخواهد بر پايه انديشه‌هاي ناب معماري طرحي دراندازد، هيات هاي امنا كه بنيان گذارند، دست او را مي‌بندند.

در نتيجه بر گرد انديشه‌هاي پاك، صاف و ناب او حصاري از درخواست هاي گوناگون مي‌كشند، مانند اين كه مغازه حتما داشته باشد، آن هم بر خيابان، ورودي مسجد را از كوچه بگذاريم، تراكم مي‌خريم،
بالكن هم اضافه كنيد هم توي كوچه و هم توي خيابان، آشپزخانه بزرگ باشد.

با اين انديشه، اگر جايي ماند براي خدا و مردماني كه روي به خدا دارند، جاي مناسبي نخواهد بود.

وقتي ارزش معماري فرو مي‌افتد، تنها با يك گنبد و مناره نمي‌شود يك مسجد داشت. بايد يك مسجد ساخت آن وقت خودش گنبد و مناره‌ درخور را مي‌طلبد.
مساجدي كه در گذشته پدران و نياكان ما ساخته‌اند، به تمامي آنچه شايسته بوده انديشيده و فضاهايي به راستي نغز و دلكش و دلپذير را در نهايت سادگي و پيراستگي پديد آورده اند.